ตามไปดู หมูกินแห้ว? เกาะโคบ พื้นที่ชุ่มน้ำ ชุมนก

ณ แผ่นดินน้ำแข็ง ทาง ตอนเหนือของทวีปเอเชีย มีสภาพอากาศที่หนาวติดลบสุดๆ จนมหาสมุทรกลายเป็นน้ำแข็ง ฟีซสิ่งมีชีวิตเล็กๆ ให้หยุดการเจริญพันธุ์ แหล่งอาหารของสัตว์มีปีก ก็ชะลอความอุดมสมบูรณ์...

เหล่านกนานาพันธุ์ จึงต้องหนีภัยหนาว จากธิเบตและไซบีเรีย ทางตอนเหนือของประเทศจีนและรัสเซีย ต่างบินฝูงอพยพ ด้วยปีกแห่งเสรี จากแผ่นดินน้ำแข็งอันหนาวเย็น มาอาศัยไออุ่นอยู่ในประเทศไทย

พันธุ์นกป่า...ก็ บินเริงร่าเข้าไปพักพิงหาอาหาร อยู่ในป่าอัน(เกือบ)อุดมสมบูรณ์ของ ประเทศไทย
พันธุ์นกบ้าน...ส่วน หนึ่งก็หลงแสงสี เข้ามาจับกินแมลง อยู่ตามต้นไม้ริมถนนในเมืองใหญ่
พันธุ์นกน้ำ...ต่างก็จับจอง พื้นที่ป่าชายเลน ป่าพรุ ตลอดแนวชายฝั่งของทะเลอ่าวไทย

ยังมีนกน้ำอีกฝูงใหญ่ ออกบินไกลไปหากินถึงป่าชุ่มน้ำ ลุ่มทะเลสาบสงขลา-พัทลุง

ทะเลน้อย...คูขุด...เกาะโคบ คือจุดหมายของนกน้ำอพยพจากแดนไกล และแหล่งพักพิงของนกน้ำประจำถิ่น ที่เข้ามาหากินอย่างเสรี ณ แผ่นดินใต้ ชายทะเลสาบอันอุดมฯ...ในน้ำมีปลา ในป่ามีแมลง และในนามีหอยเชอรี่

เรื่องเล่าจากถิ่นเกิด เอ็นทรี่นี้ อะหนึ่ง จะชวนคุณผู้อ่านและคนชอบดูนก ไปรู้จักกับพื้นที่ชุ่มน้ำที่ “เกาะโคบ” กันนะครับ

เกาะโคบ มองมุมสูงจากเขานางฟ้า
จินตนาการ ว่า กว่า 60 ปี ที่แล้ว พ่อได้ล่องเรือแห่ขันหมากมาจากคูขุด อ้อมผ่านเกาะโคบ
มาขอแม่แต่งงานที่บ้านแหลมกรวด จนให้กำเนิดเป็นตัวเรา มายืนอยู่ ณ ตรงจุดนี้...

คลองกรูด คลองสายโบราณ ที่คั้นระหว่างเกาะแหลมกรวด กับ เกาะโคบ
ในอดีตต้องใช้คลองสายนี้ เป็นทางลัดในการล่องเรือไปคูขุด

คลองกรูด ลึก-ลับ ผู้เฒ่าผู้แก่จะเล่าให้เด็กๆกลัว ถึงถ้ำใต้น้ำ มีแท่นนางฟ้าสถิตย์อยู่
และมีจระเข้อาศัยอยู่มาก ปัจจุบันจระเข้เหลือไว้เพียงรูปปั้น เป็นตำนานให้เล่าขานสืบต่อๆมา

น้ำนิ่งใส คนเห็นเงาโพงพาง แต่ปลามองไม่เห็น เลยโดนจับลงเปล ซะ !

รอยยิ้ม ของหนุ่ม(กล้าม)ใหญ่เสื้อแดง ออกวางกัด ดักปลาหมอ ปลาช่อน พออยู่ พอกิน

เกาะโคบ คือส่วน หนึ่งของ เกาะหมาก เป็นภูเขาเล็กๆตั้งอยู่ปลายสุดของ เกาะหมาก ถูกคั่นระหว่างเกาะด้วยพื้นที่ราบเป็นแนวกว้าง...

เมื่อถึงฤดูน้ำหลาก จะถูกน้ำทะเลท่วมขัง แปรสภาพเป็น ป่า ชุ่มน้ำ แหล่งอนุบาลสัตว์น้ำ กุ้ง หอย ปู ปลา ที่เข้ามาวางไข่ขยายพันธุ์ อยู่ตามป่าต้นกก ต้นกระจูด ต้นราโพ ต้นแห้วนา และหญ้าทะเล
ดึงดูดให้นกน้ำนานาชนิด ผลัดเปลี่ยนเข้ามาหาอาหารกิน และอาศัยทำรังอยู่ตามป่าจาก ป่าปรง ต้นเสม็ด ต้นลำพู ต้นโพงพาง และต้นโกงกาง ในแนวป่าพรุ ป่าชายเลน บริเวณโดยรอบพื้นที่ชุ่มน้ำแห่งนี้...

ด้วยสภาพพื้นที่ริม ทะเลสาบ ที่มีความอุดมสมบูรณ์ด้วยพืชพรรณไม้น้ำ และสัตว์น้ำต่างๆ จากการสำรวจในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลสาบสงขลา (อุทยานนกน้ำคูขุด) พบว่ามีนกอาศัยอยู่ถึง 219 ชนิด ทั้งนกน้ำอพยพ และนกประจำถิ่นที่สำคัญเช่น นกอีโก้ง นกอีล้ำ นกอีแจว นกนางนวล นกนางแอ่น นกอัญชัน นกตีนเทียน นกกระปูด นกตะกรุม นกกาบบัว นกพริก นกกระยาง นกเป็ดน้ำ...เป็นต้น (ข้อมูลจากเน็ท)

ถึงแล้ว พื้นที่ชุ่มน้ำ เกาะโคบ อาณาจักรของนกน้ำนานาพันธุ์ แลเห็นนกบินมาแต่ไกล
แต่กล้องเล็กๆ ของผม จับภาพนกมาไม่ได้ ต้องขออภัยคนชอบดูนกครับผม

ขอย่ำโคลนลงไปเก็บภาพพันธุ์ไม้ป่าชายเล มาฝากแทนละกัน

ดอกหญ้าทะเล สีเหลืองบานสะพรั่ง ดอกเล็กๆมีกลีบดอกเหมือนกล้วยไม้ชนิดหนึ่ง

ยอดปรง กินได้ ใช้แกงคั่วกะทิ ลวกจิ้มน้ำพริก (จุ้มน้ำชุบ)

ดอกต้นเสม็ดทะเล (ต้นเหม็ด)

ต้นลำพู รอแสงหิ่งห้อย

ครรลองของฤดูกาลแห่งลุ่ม ทะเลสาบ เมื่อเข้าสู่ฤดูฝน จนน้ำทะเลหนุนสูงเข้าท่วมขังพื้นที่ เป็นเวลานาน พืชพรรณสัตว์น้ำเจริญเติบโต เป็นห่วงโซ่อาหารที่สมบูรณ์ ในระหว่างเดือนตุลาคม-มีนาคม ก็จะมีนกน้ำอพยพชั่วคราว เข้ามาหากินอยู่มากที่สุด (แต่อาจจะไปชมนกได้ลำบาก เพราะพื้นที่ถูกน้ำท่วมขังสูงถึงถนนครับ) ส่วนในฤดูร้อน ก็จะมีนกประจำถิ่นอาศัยอยู่ประจำ มีให้ชมตลอดทั้งปีเช่นกัน...

นักท่องเที่ยวสามารถไปชมนกได้โดย สะดวก ด้วยถนนลาดยางเป็นแนวทอดยาว ผ่านพื้นที่ชุ่มน้ำ รอรับนักเดินทางเสรี ที่ชอบค้นหาประสบการณ์ใหม่ๆ...ให้ช ีวิต มีชีวา !

เด็กๆกำลังฝึกกายกรรม ซิ่ง ! จักรยาน

ป่าชายเล ได้ยินเสียงนกร้องอยู่ไหวๆ แล้วตัวมันไปหลบอยู่ไหนหว่า ?

นกนางแอ่น บินว่อนในทะเล กล้องซูมภาพมาได้ชัดแค่นี้จริงๆ

รู้สึกว่าการมาชมนกครั้งนี้ ผมจะต้อง "กินแห้ว" เหมือนหมู เลยละครับ

ว๊าววว ! ได้เห็นนกใกล้ๆแล้ว ลูกนกสองตัวนี้มาหากินอยู่ข้างๆเล้าเป็ด
ชาวบ้านบอกว่าเป็น นก พริก ลองหาข้อมูลนกมาประดับความรู้

วงศ์นกพริก (Jacana) นกน้ำวงศ์นี้มีนิ้วที่ยาวมาก สามารถเดินข้ามบนกอไม้น้ำได้ดี ลักษณะเด่นตัวผู้จะทำหน้าที่ฟักไข่เลี้ยงลูก ตัวเมียจะจับคู่ครั้งละหลายตัว มีพบเห็น(ที่ทะเลน้อย และคูขุด) 2 ชนิด คือ นกอีแจว (Pheasant-tailed Jacana) และ นกพริก (Bronzewinged Jacana) (ข้อมูลจากเน็ท)

พื้นที่ชุ่มน้ำเกาะโคบ...นกหาปลา หมูทำนาแห้ว

หากใครเคยไปดูที่ ทะเลน้อย คงจะคุ้นตากับภาพ “ควายทะเล” หากตามมาดูที่ เกาะโคบ คุณจะได้เห็น “หมูกินแห้ว” ฮะ ฮะ ฮ่า...

เพราะที่นี่...นอก จากจะได้ตื่นตาตื่นใจกับฝูงนกน้ำจำนวนมาก ที่จะกระพือปีกพรึบพรับโผบิน ยามได้ยินเสียงปรบมือ (นักดูนกบอกว่าเป็นวิธีดูนกที่ผิด รบกวนธรรมชาติ) โดยมีฝูงนกกระยางขาวเป็นนางเอก เพราะมองเห็นได้โดดเด่นแต่ไกล
หากมีกล้องส่องได้ไกล ก็จะแลเห็นนกน้ำนานาชนิด ที่หลบหากินอยู่ตามกอแห้ว โดยมีนกเป็ดน้ำเป็นพระเอก เพราะจะดำน้ำจับปลาได้เก่งนัก

ที่เกาะโคบ...คุณ ยังจะได้เห็นฝูงหมู(สุกร)จำนวนมาก ที่เลี้ยงตามแบบฉบับของชาวบ้าน กลางวันปล่อยลงนาขุดคุ้ย(ดุน) หาหัวแห้วใต้ดินกิน และจะเดินกลับบ้าน(คอก)เอง ในตอนเย็นย่ำ ยามพระอาทิตย์ลับทิวเขาเกาะหมาก
หากจังหวะดีก็จะได้เห็นภาพยิ้มได้ “นกอาบแดดบน หลังหมู” คู่แข่งกับ “นกเอี้ยงเลี้ยงควาย เฒ่า”

วิถีชีวิตของสัตว์เลี้ยง และสัตว์ป่ามีปีก ที่หากินร่วมกันอยู่ในพื้นที่ชุ่มน้ำเกาะโคบ จนชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า “ควายไล่ทุ่ง วัวเล็มหญ้า นกหาปลา หมูทำนาแห้ว”

ตามมาดูที่เกาะโคบ ขับรถดูนกอย่างช้าๆ โปรดระวังหมูเดินข้ามถนนกลับบ้าน

นกกระยางขาว หากินอยู่ข้างๆ วัวเล็มหญ้า

ไม่เห็น นกเป็ดน้ำดำหาปลา ถ่ายลูกเป็ดไม่ขี้เหร่ มาให้ชมแทน รูปร่างดูคล้ายๆกัน

แม่ไก่ เตรียมพร้อมจิก ลูกไก่ มองกล้องสงสัย มาถ่ายหนูทำไม ?

เหมือนนกเขา สีสวยมาก ถูกจับมาอวดโฉมอยู่แต่ในกรง
ไม่ ได้ถามชาวบ้าน ว่าชื่อนกอะไร เพราะแอบถ่าย นกของเขา

เกาะโคบ ขึ้นอยู่กับ ต.เกาะหมาก อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง แต่พื้นที่ชุ่มน้ำของเกาะโคบ ถือเป็นส่วนหนึ่งของ เขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลสาบสงขลา นะครับ เพราะอยู่ใกล้ๆกับ ต.คูขุด อ.สทิงพระ หากล่องเรือไปจากเกาะโคบ ไม่ถึง 1 ชั่วโมง ก็จะพบกับความงามของธรรมชาติ เกาะแก่งในทะเลสาบ ที่น่าค้นหา...

อุทยานนกน้ำคูขุด ซึ่งเปรียบเสมือนบ้านหลังแรกของนกน้ำประจำถิ่น และบ้านหลังที่สองของนกน้ำอพยพ นับหมื่นนับแสนชีวิต มาอาศัยอยู่ ณ เวิ้งน้ำกว้างใหญ่พื้นที่ราว 1 ใน 3 ของทะเลสาบสงขลา นับเป็นอุทยานนกน้ำซึ่งใหญ่ที่สุดในเอเชีย...

นอกจากเกาะโคบ ที่มีนกน้ำอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากแล้ว บนเกาะหมากยังมีจุดแวะชมนกน้ำอยู่ที่บริเวณ “อ่าว ท่ายาง” อีกแห่งด้วยนะครับ...

เอาไว้กลับไปติดเกาะบ้านเกิดคราว หน้า ผมจะไปเที่ยวพร้อมเก็บภาพมาฝาก...หรือว่าจะชวนคุณผู้อ่าน และชาวบางโอเคฯ ล่องทะเลใต้ ไปเที่ยวชมดูนกที่ ทะเลน้อย-เกาะหมาก-เกาะโคบ เลยไปถึงคูขุด พร้อมๆกันดี...?

คลองเกาะโคบ คลองสายขุดใหม่ เส้นทางไปดูนกที่คูขุด

ที่ทำการหน่วยพิทักษ์ป่าเกาะโคบ
มี ไว้ แต่ไม่มีเจ้าหน้าที่มาเฝ้า ไม่มีข้อมูลภาพพืชพันธุ์นก ให้ชาวบ้านได้มาดู ปลูกจิตสำนึกรักษ์
คือความเป็นจริงที่ทรัพยากร ธรรมชาติของไทย ยังไม่มีงบประมาณมาดูแลได้ทั่วถึง

เกาะโคบ ยังมีจุดเที่ยวชมที่น่าสนใจ แต่ผมมาถึงก็มืดค่ำแล้ว รีบถอยกลับบ้านก่อนดีกว่า...
เรื่องเล่า ถึงความลี้ลับของคลองกรูด เมื่อวัยเด็กยังกลัวขึ้นใจ...บรืวววว์ ขนลุก !

(เกาะโคบ บ้านเกิดของบล็อกเกอร์โอเคฯ ครูติ๋ม คลิกไปอ่าน ลำน้ำแห่งชีวิต ได้ครับ)

ดวงอาทิตย์ลับขอบฟ้า เหล่านกกาบินกลับรัง หมูกลับเข้าคอก
ทุ่ง นาแห้วกลับมาสงบอีกครั้ง ให้ลูกกุ้ง-ปลา ที่เหลือรอดจากปากนกได้เติบโต
แหวกว่ายออก สู่ท้องทะเลสาบอันกว้างใหญ่

ชาวประมงก็พร้อมแล้ว ที่จะออกเรือไปวางอวน จับปลากลางทะเลยามค่ำคืน
พรุ่งนี้เช้า ชาวบ้านก็จะมีอาหารกิน อย่างพออยู่ และพอเพียง

. . .

ขอบคุณผู้อ่านทุกๆท่านที่ติดตามรับ ชม เรื่องเล่าจากบ้านเกิด ของอะหนึ่งครับ

เกาะโคบ เกาะหมาก...ห่าง ไกลโพ้น เพียงหวังว่า อยากให้นักเดินทางจากต่างถิ่น ได้รู้จัก ได้ไปเยือน...
เพราะผมเชื่อว่า หากนักท่องเที่ยวหรือคนชอบดูนก ได้แวะเวียนไปชม ก็จะช่วยปลูกจิตสำนึกรักษ์ ขึ้นในใจให้กับชาวบ้าน ในการที่จะช่วยดูแลรักษาป่าชายทะเล ไม่ไล่ล่านกน้ำ ดังเช่นที่ เห็น เป็น อยู่ คือ...?

หากพวกเขารู้ว่า สิ่งมีชีวิตเล็กๆ ที่บินวนอยู่รอบๆตัวเขานั้น เป็นทรัพย์แผ่นดิน ที่มีคุณค่า อันจะนำมาซึ่งรายได้เสริมสู่ชุมชน จากนักท่องเที่ยวที่เข้าไปสัมผัส วิถีธรรมชาติของนกน้ำ และวิถีชาวเกาะริมทะเลสาบสงขลา-พัทลุง

ไม่มีเล ไม่มีปลา...ไม่มีป่า ไม่มีนก